Biegunka jest stanem polegającym na częstszym oddawaniu stolca, mającym w sobie zwiększoną zawartość wody. Pacjenci skarżą się wówczas nie tylko na problemy trawienne, ale też na odwodnienie oraz osłabienie organizmu. Warto wiedzieć, jakie są objawy biegunki oraz z czego one wynikają, aby można było zapobiegać jej nawrotom w przyszłości oraz dobrze poprowadzić leczenie, aby nie doszło do następstw groźnych dla zdrowia.
Rodzaje biegunek
Rozwolnienie przede wszystkim polega na zwiększeniu częstotliwości wypróżnień, wynoszących powyżej trzech na dobę. Mają one postać płynną albo półpłynną. W cięższych przypadkach mogą się w nich pojawiać ślady krwi, ropy oraz śluzu. Najczęściej biegunka jest efektem pojawienia się bakterii w organizmie, nieprawidłowej diety albo przewlekłego stresu. Przyjmuje się, że biegunka ostra trwa do dwóch tygodni, natomiast przewlekła może utrzymywać się nawet dłużej niż miesiąc.
Lekarze podają trzy główne typy biegunek. Są to:
- biegunka osmotyczna, spowodowana niemożnością wchłonięcia z jelita nadmiernej ilości substancji odpowiadających za zatrzymywanie wody, co doprowadza do zwiększenia objętości stolca;
- biegunka wydzielnicza powiązana z aktywnym wydzielaniem do jelita sporej ilości soli, czy wody;
- biegunka zapalna wynikająca z uszkodzenia nabłonka jelitowego pod wpływem rozwijającej się choroby.
Przyczyny biegunki
Do najczęstszych przyczyn biegunki zalicza się takie czynniki jak:
- rotawirusy;
- zakażenie Salmonellą;
- stres;
- alergia;
- zatrucie środkami chemicznymi;
- zatrucie lekami;
- zatrucie rtęcią;
- zapalenie trzustki;
- zaburzenia hormonalne;
- zapalenie jelit;
- nietolerancja laktozy.
Biegunki o podłożu bakteryjnym są rozpoznawalne wtedy, gdy drobnoustroje atakują przewód pokarmowy. Często są spotykane u niemowląt i dzieci młodszych.
Jak rozpoznać przyczynę biegunki?
Diagnostyka biegunki obejmuje badania:
- podmiotowe,
- laboratoryjne,
- specjalistyczne.
Badanie podmiotowe polega na tym, że lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, dowiadując się, jaki był dotychczasowy przebieg biegunki. Dowiaduje się również sporo na temat dotychczasowej historii choroby pacjenta. W trakcie badania podmiotowego lekarz upewnia się, jaki jest wygląd kału. Ma tez miejsce badanie przedmiotowe, obejmujące ocenę węzłów chłonnych, stanu śledziony i wątroby pacjenta. Lekarz upewni się też, że nie ma szczelin na odbycie.
Badania laboratoryjne to:
- obserwacja stolca pod mikroskopem w celu wykrycia pasożytów, czy cyst;
- morfologia krwi pod kątem celiakii;
- posiew stolca pod kątem czynników bakteryjnych i wirusowych.
Wśród badań specjalistycznych wyróżnia się kolonoskopię oraz gastroskopię przewodu pokarmowego. W trakcie tych badań lekarz pobiera wycinek do badania histopatologicznego. Kiedy zachodzi podejrzenie wadliwej anatomii odbytu, wykonane mogą być: RTG, USG albo rezonans magnetyczny.
Jak wygląda leczenie biegunki?
Biegunka może być zagrożeniem dla życia pacjenta, jeśli związana jest z silnym odwodnieniem. Może bowiem doprowadzić do niedoboru elektrolitów, aminokwasów, witamin, czy żelaza i wpływać na nieprawidłowe funkcjonowanie całego organizmu.
W związku z tym, kiedy tylko biegunka się pojawi, priorytetem jest przyjmowanie jak największej ilości płynów, wzbogaconych o potas, chlor oraz sód. Warto też przyjmować węgiel leczniczy, hamujący przedostawanie się wody do jelit. Lekarz po przeprowadzonych badaniach może też zlecić pacjentowi przyjmowanie leków: ściągających, adsorpcyjnych,
czy spazmolitycznych. Koniecznie na wizytę lekarską należy wybrać się wtedy,
gdy podczas rozwolnienia pojawią się takie objawy jak:
- wysoka gorączka,
- zasłabnięcia,
- nietrzymanie moczu;
- krew w stolcu,
- śluz w stolcu.
Do lekarza należy wybrać się również wtedy, kiedy biegunka trwa dłużej niż 10 dni.
W trakcie biegunki przede wszystkim należy pamiętać o regularnym nawadnianiu organizmu oraz przyjmowaniu elektrolitów i probiotyków. Należy też wdrożyć dietę lekkostrawną, bogatą w skrobię i dużą ilość wody. Posiłki należy przyjmować w mniejszych ilościach nawet wówczas, gdy nie odczuwa się głodu.